Pagiging matatag ang kailangan

“Pagiging Matatag Ang Kailangan”

By Caselyn G. Pangilinan

Si lisa ay may asawang nagtratrabaho sa ibang bansa. Kung gumasta

siya ay ganon ganon na lang. May apat na anak siya. May magandang bahay at

kasangkapan habang siya ay naglulustay ng pera. Ang asawa naman niya ay

nagtratrabaho sa Saudi, hindi niya alam na hirap na hirap ito bago Makita ang

mga perang pinapadala niya sa Pilipinas. Hindi na nakitang lumaki ni Andrew

ang kanyang apat na anak dahil sa doon na siya halos tumira sa kanyang

pinagtratrabahuhan. Dumating ang araw na nabigyan ng pagkakataon si Andrew

na magbakasyon ng mga ilang buwan. Dahil sa kasabikan ni Andrew sa kanyang

pag uwi sa Pilipinas, bumili ito ng mga pasalubong para sa kanyang anak at

asawa. Marami ang binili ni Andrew mga damit na pang bata; para sa Panganay

niyang lalake at sa pangalawa. Subalit hindi niya alam na mga binata na ang

mga ito, dahil sa tagal niyang hindi umuwi. Maraming chocolate na binili din niyapati mga delata. Alam naman natin na basta Pinoy gusting gusto ang mga uwi aychocolate. Gustong gusto na talaga ni Andrew makapiling ang kanyang Pamilya, hindi na ito makatulog at gusto na niyang dumating ang araw ng kanyang pag-uwi. Dumating na araw ng pag-uwi ni Andrew.Marami ang sumalubong sa kanya ng siya ay dumating sa Pilipinas. Ang kanyang asawa,ama,ina at ilang mga kapatid nito. Ngunit ang nais niyang Makita ay ang kanyang mga anak. Tinanong niya ito sa kanyang asawa ngunit ang tanging sagot ay nasa paaralan ang mga ito, kaya hindi sila makakarating doon na lang magkita sila sa bahay.Dumating na sila sa bahay nakita ni Andrew na maganda ang bahay nila. May magagandang kagamitan natuwa naman si Andew dahil nakikita niya na maganda ang pinuntahan ng kanyang pinaghirapan. Marami ang tao nooong araw na iyon kina Liza nandoon ang mga kamag-anak ni Andrew. Dumating na ang mga anak ni Andrew si Vince at nagsabi (anak ang laki mo na ah binatang binata na). Nagkamali si Andrew dahil ang niyakap niya ay anak ng kapatid niya. At sinabi ito ng kapatid niya. (Ay oo nga eto pala ang anak ko). Ibinigay ni Andrew ang jacket na inuwi niya, ngunit hindi ito kasya dahil masyadong maliit ito. Malaki na ang lahat ng anak ni Andrew maliban sa bunso nito. Ibinigay na lamang ni Andrew ang jacket sa anak ng kapatid niy. Hindi manlang niyakap ng anak si Andrew. Kung hindi pa ang mga ito uulukan ng ina. Sa kadahilanang hindi nga siya kilala ng kanyang mga anak. Inuunawa na lamang ni Andrew ang kanyang mga anak, dahil matagal din naman siyang nawala. Madaming hinanda para kay Andrew kaya kumain na ang mga ito, para makapagpahinga na din ito, dahil galing pa siya sa biyahe. Marami na ang nakaligtaan si Andrew kaya kinabukasan pumunta siya sa mga kaibigan nito. Halatang halata na galing sa ibang bansa si Andew sa kakapal ng alahas nitong sout, tulas ng mga kwintas, relo,singsing. Siya ang sumagot ng lahat ng inumin ng kanyang tropa. Dahil nga ang alam ng kaibigan ay mapera ito ay agad naming nadramahan siya ng mga ito. Katulad ng kumpare niya na nakapangutang agad sa kanya ng halagang limang libong piso. Nalaman naman ng asawa ni Liza ang ginawang pagpapahiram ni Andrew sa kanyang kumpare.Nagalit si Liza dahil sa malaki nang halaga ang limang libong piso. Ngunit walang magawa si Andrew dahil naawa ito sa kanyang kumpare. Dahil doon ay umalis na lamang si Andrew at nagpunta sa kanyang mga magulang. Ang mga magulang naman ni Andrew ay ganoon din, kahit may pamilya na si Andrew ay ipinapasan parin nito ang mga problema ng mga kapatid nito. Dahil sa mabait si Andrew ay okey lang ang lahat ng ginawa o hinihingi ng kanyang pamilya. Umuwi si Andrew sa kanyang bahay ay gabi na. Nakita niya ang anak niyang babae na pasado alas diyes na umuwe sa bahay nila. Kina-usap niya ang asawa niya lagi ba nauwi iyan ng gabi na? Gumawa daw ng project ang paliwanag sa kanya. Ayaw sanang magalit ni Andrew sa asawa ngunit mukang mali ang pamamalakad nito sa mga anak nila. Sa totoo lamang ayaw ng mga anak ni Andrew na nandoon sa kanilang bahay siya. Nais nga ng mga anak nito na umalis at bumalik na ito sa Saudi. Hindi lamang sinasabi ni Liza ito sa kanyang asawa. Dahil lagi niyang kinagagalitan ang mga anak nit, sa ugali na ipinapakita nila sa kaniyang ama. Hindi man lang maisip ng mga anak ni Andrew na kaya sila nakakapag-aral sa magandang iskuwelahan at nabibiliu ang lahat ng gusto nila, dahil sa kanyang ama na nagpapakahirap magtrabaho para sa kanila. Isang umaga nagising ng maaga si Andrew ipinagluto niya ng agahan ang janyang pamilya. Subalit ng bumbaba na ang anak nitong Panganay na lalake ay hindi kumain. Naisip na lamang ni Andrew na may kasintahan na ang anak niyang lalake kaya ito nagmamadali. Nais ni Andrew na maaga lahat uuwi ang kanyang anak. Kahit na nahihirapan ang mga anak nito sa mga gusto ni Andrew ay sinusunod naman siya ng mga ito. Nararamdaman ni Andrew na mukhang mailap o ayaw na kasama siya ng kanyang mga anak. Nakita ni Andrew na naglalaro ng bola ng mag-isa ang kanyang bunsong anak na lalake nilapitan niya ito at nakikipag-laro. Hindi agad lumapit ang bunsong anak nito. Dahil sa hindi siya komprotable maglaro na kasama ang kanyang ama. Ngunit dahil sa magaling maglaro ng bola si Andrew. Agad napalagay ang loob ng bunso kay Andrew. Masaya silang naglaro at tinuruan pa ni Andrew ng magagandang galaw sa paglalaro ang anak nito.Kinabukasan ay ninais ni Andrew na mamili at mamasyal sila ng kanyang buong pamilya. Ang lahat naman ay sumama ngunit naboboring ang anak nitong babae kaya siya ay nagpaalam na lalakad siya ng kaniya. Nagkita naman ang anak ni Andrew na babae at ang kasintahan nito. Sa mall noon. Nanais ni Andrew na kumain muna sila habang wala pa ang anak nitong babae.Nang matapos naming kumain ay wala parin ang anak nitong babae. Kaya pinasyahan nito na hanapin na ang anak sa mall. Sakto pagbaba nila sa elevator biglang nagkasalubong sila ng anak nito kasama ang isang lalake. Nakagalitan ni Andrew ang lalake dahil kung may gusto man daw ito sa kanyang anak ay sa bahay puntahan at hindi kung saan saan lamang. Nagtampo naman ang anak nito at sila ay umuwi sa kanilang bahay. Hindi naman kasi agad mababago ni Andrew ang lahat para sa kanilang anak dahil matagal siyang nawala, at ang mga nakagisnan na ng mga ito ay ganoon nalang. Nagalit si Liza sa anak dahil bakit kung umasta ito ay parang walang ama siya, na nag-aalala at nais na matuwid ang ugali niya. Sinasagot lang naman si Liza ng kanyang anak at ninais na umalis na ang kanyang ama sa bahay. Hindi na nais pa na magtagal ng anak ang kanyang ama na kapiling sila. Mahirap talaga ibigay ang mga oras nanawala para maging komprotable ang mga anak ni Andrew sa kanya. Ginagawa naman ni Andrew ang lahat para lamang maging komportable ang kaniyang anak sa kanya, ngunit parang wala siyang ginagawa ang pagbibigay ng lahat ng gusto nila at ang pagiging mabuting ama. Minsan tumatahimik na lamang si Andrew sa isang tabi at umiinom ng alak. Kahit na sa alak man lamang ay makalimutan niya ang kanyang problema. Ang pangatlong anak naman ni Andrew ang may dalang babae at ipinakilala sa kanilang mag-asawa. Natutuwa naman ng una si Andrew dahil binata na nga ang kanyang anak. Subalit ng malaman nito na buntis pala ang kasintahan ng anak niya parang gumuho ang lahat sa kanya. Magalit man si Andrew ay wala ng magagawa dahil nandoon na. Tinanggap na lamangni Andrew ang kanyang anak at kasintahan nito. Hindi akalain ni Andrew na siya ang dami palang nangyayari sa kanyang pamilya dahil siya ay wala, sinisi nito tuloy ang kanyang sarili sa lahat ng pagkukulang niya sa mga ito. Ninais ni Andrew na makabawi sa mga anak at asawa niya subalit hindi niya alam kung papaano. Lahat ng gingawa niya hindi pinapahalagahan ng mga ito. Parang mas nais na nga lang nito na bumalik sa Saudi. Dahil na hihirapan na rin ito ngunit hindi siya maaring sumuko dahil sa ang kanyang pamilya ang tangi niyang kailangan paglaanan nh oras at panahon. Pinaghahandaan ni Andrew ang kasal ng kanyang anak na nakabuntis. Dahil sa ginawang pagtanggap ni Andrew sa anak niya at kasintahan nito ay lumapit na ang loob ng pangatlong anak ni Andrew sa kanya. Kahit papaano ay natutuwa naman si Andrew dahil unti unti ay nakikilala siya ng kanyang mga anak bilang kanilang ama. Ang alam ni Andrew ay maraming naipon na pera si Liza kaya magandang at grande ang

paghahanda magaganap. Para sa kasal ng anak nila. Ngunit mas ninais ng anak ni Andrew na maging simple lamang ang magaganap na kasal. Sa kahilingan ng anak ay ganoon nga ang mangyari. Masaya naman ang naganap na kasal. Dumating na ang pasukan muli sa paaralan kailangan namang mag-martikula ang mga bata na anak ni Andrew. Ngunit mukhang hindi na makakapasok ang mga anak ni Andrew dahil wala na palang pera na natitira sa naipon ng kanyang asawa. Tinanong ni Andrew kung saan napupunta ang pera napinaghirapan niya ng matagal sa pag Sasaudi. Ang lahat pala ay napunta lamang sa bahay at may mga gamit nila. Hindi lubos ispin ni Andrew na wala na silang pera mahirap pala na manatili lamang siya sa bahay at walang trabaho. Ang pamimigay niya ng pera sa kanyang mga kamag-anak at kapatid ay hindi dapat niya ginawa. Ang hirap na kanyang ginugol ay ipinamimigay niya, kaya pala sa tuwing magbibigay siya ng pera sa mga kaibigan niya ay nagagalit ang kanyang asawa. Hindi lamang pala ang anak niya ang problema niya, madami pang dapat bigyan ng pansin. Ngayon sa mga kaibigan niya siya lumapit at humihingi ng tulong upang makapasok ang mga anak niya. Ngunit hindi siya nakahiram sa mga kaibigan at kamag-anak niya dahil sa noong kunting problema at kailangan siya agad siyang tumutulong. Ngunit ng siya na ang nangangailangan ng tulong ay wala ng gustong makasama siya. Noon lamang nalaman ng mga anak ni Andrew na mahalaga ang kanilang ama siya ang makatulong upang gumanda ang buhay nila pagdating ng araw na magkapamilya na sila. Kahit na mahirap ay gumawa si Andrew ng paraan upang makapasok ang tatlong anak niya sa koleheyo. Atinilapit na lamang niya sa public ang bunso, at sa murang paaralan ang tatlongpa nitong anak. Malaki ang nabago sa buhay ng pamilya ni Andrew parang biglang bumaksak ang buhay niya matapos ng isang iglap. Ngunit hindi siya nawawalan ng pag-asa dahil malapit na rin naman siyang bumalik sa Saudi

upang maghanap-buhay. Sa pagkakataon na siya ay bumalik ang gagawin niya ay mag-iipon ng husto. Sinisi din ni Liza si Andrew dahil ang mga kapatid nito ay umaasa parin sa kanila kahit na may mga pamilya na ito. Ang lalaki ng katawan ngunit hindi man lang nila magawa na maghanap ng trabaho inaasa lahat kay Andrew, pati ang pagpapagawa ng mga sira ng kanilang bahay. Ang mgamagulang ni Andrew ay ganoon din alam ni Liza na dapat na bigyan nila ng pera o sustento ang mga magulang nito, pero dapat ay hindi naman sila umaabuso masyado. Kahit na nasasaktan si Andrew sa nais mangyari ni Liza ay napagtanto naman nito na tama rin ang sinasabi ng asawa niyang si Liza. Isang gabi habang tulog na ang lahat ay biglang may pumasok sa bahay nila Andrew hindi nila namamalayan na may masamang loob na palang nakapasok sa bahay nila. Nang magising silang lahat noong umaga eh! Wala ng laman ang bahay nila nalimas ang lahat ng hindi nila namamalayan. Parang puro kamalasan ang nangyari sa buhay ni Andrew. Hindi niya malaman kung ano ang gagawin niya puro kamalasan ang lahat na dumadating sa buhay nilang mag-anak. Wala na nga silang pera ay nanakawan pa sila. Hindi na nila malaman ang dapat gawin. Nag punta ang mag-anak sa pulis para doon sila magreklamo at maipahayag ang nangyaring nakawan, na muntik na ipahamak nilang buong pamilya. Kahit na nawala ang lahat kila Andrew ay masaya parin sila dahil kumpleto ankanilang pamilya at walang napahamak sa kanila. Ang sinabi nilang lahat na buong detalye sa mga pulis na kanilang pinuntahan. Napag-alaman ng mga ito na marami na nga mga ganitong nagaganap sa malapit nilang lugar. Ipinag-iingat na lamang sila upang hindi na maulet ang pangyayaring iyon. Simula noon ay ganoon na nga ginawa ng mag-anak, subalit sa pangyayaring iyon mas nagging malapit ang mag anak sa bawat isa at nauunawaan kung paano dapat pakisamahan ang lahat at magmahalan. Kahit n medjo mahirap ang mga nangyayari sa kanila ay na gagawang makaunawaan ang bawat isa. May mga natutunan silang lahat at lalong napapalapit ang mga anak ni Andrew sa kaniya. Na ang pagkukulang niya ay napupunan niya sa pagbibigay sa mga ito ng lakas ng loob at suporta. Anim na buwan din ang ilalagi ni Andrew dito sa Pilipinas kasama ang pamilya niya. Sana ay sapat na ang araw na iyon upang malaman nila na mahal na mahal niya ang bawat sandali na makapiling silang lahat ay napakahalaga para sa kanya. Hindi na talaga ata nawala sa isang pamilya ang magkaroon ng mga bagay tulad ng problema ngunit magagawan ito ng paraan kung kukuha ng lakas ng loob ang bawat isa at magtulungan. Dumating na ang araw na magtratrabaho na muli si Andrew sa Saudi, nalulungkot ito dahil aalis naman siya upang iwanan ang kanyang pamilya, upang makipagsapalaran sa malayong lugar. Nag-aayos na si Andrew ng kanyang mga gamit na dadalhin. Gabi bago umalis si Andrew ay sinamahan siya ng kanyang asawa at mga anak sa pagtulog, buong pamilya niya nasiyahan ito dahil bago siya umalis makakasama niya ang anak ay asawa matulog parang ayaw na niyang matapos ang gabing iyon. Kinabukasan inihatid na nina Liza ito sa AirPort pabaon ang masayang ngiti at mga bilin na mag-iingat ito habang nasa ibang lugar. Habang nakasakay si Andrew ay naiisip niya ang kanyang pamilya dahil sa hindi naman niya kasama ang kanyang pamilya. Ngunit kailangan niya isang tabi ang lungkot niya upang makaipon at hindi na bumalik muli sa Saudi at magkakasama sila. Nang dumating ito sa Saudi ay agad namang itong nagtrabaho ng puspusan. Maganda ang trabaho niya doon kaya maganda ang kita niya. At alam niya na madali siyang makakabangon sa buhay na gusto niya. Halos hindi na kumakain si Andrew at lahat ng Rakel na mapapasukan niya para maging madali ang pag-iipon niya. Ipinadadala niya ang pera sa asawa niya sa Pilipinas na hindi niya akalain na pirerendeho na pala siya habang dugo at pawis ang puhunan dago niya kaiyain ang lahat lahat ng pera na ipinapadadala niya sa kanyang pamilya tumagal ang mahabang panahahon halos sampung taon na bago muling nakakauwi si Andrew sa kanyang pamilya. Ang pamilya na kanyang hinuhugutan ng lakas ay hindi niya akalain lolokohin lamang siya. Ang pera na pinadadala niya ay napupunta lamang sa lalake ng asawa nito. Ngunit kahit alam ng mga anak nito ang ginagawa kanilang ina ay hindi nila ito sinasabi sa kanilang ama. Dahil ayaw nilang mag-alala at magalit ito at hindi na magpadala sa kanila. Kapag kasi tumatawag ito ay puro magagandang balita lamang ang ikinukuwento ng mga anak nito tulad ng pagkakaroon nila magandang marka sa pag-aaral nila at nagtutulungan sila sa araw araw na mga Gawain nila sa bahay. Naisip tuloy ni Andrew na masaya at maayos naman kanyang pamilya doon kahit malayo siya sa mga ito. Ngunit naisip ni Andrew na manatili na lang siya doon para rin naman kasi sa pamilya niya ang lahat ng kanyang pagtitiis.Isang araw tumawag si Andrew sa kanyang pamilya ang nakasagot ay ang bunsong anak nito. Nakapag kuwentuhan sila ng matagal namimis na ito ang mga paglalaro nila ng basket ball, ang bunsong anak nito ang siyang nagging mas malapit sa kanya dahil bata pa ito at matagal na hindi nakita ang ama. Ngunit agad itong napalapit. Ninais tuloy ng bata na kunin na lang siya ng kanyang ama at doon sila manirahan sa Saudi. Hindi alam ni Andrew ang matingding dahilan ng bata ang alam niya namimis lang siya ng anak niya.Napad-isipan tuloy ni Andrew na kailangan magkaroon ng green card para manatili na sila doon at makuha niya ang mga anak niya ng maging masaya at makasama na sila ng kanilang buong pamilya. Nag papadala na lang ito ng madaming laruan para sa anak nitong bunso. Si Liza habang wala ang asawa ay balik sa bisyo niya na bumili ng mga gusto niya ngunit kung noon ay palagi itong may kasamang lalake. Ang mga kapit bahay nito ay nagtataka dahil nagagawa nitong lokohin ang asawa niya ay hindi naman nagkukulang sa mga sustento na ipinapadadala sa kanila. Subalit malayo nga lamang sila. Ang mga anak nito ay napapabayaan halos hindi na ito tumitigil sa bahay nila para ipagluto o itanung man lang ang mga kailangan ng mga ito, o kaya kamustahin man lang sila sa araw-araw. Pati ang bunsong anak nito ay hindi man lang niya masundo at hated sa paaralannito. Ang damit ng mga anak niya ay hindi niya nilalabahan kaya kapag pumunta sa bahay nila ay puro kalat ang makikita doon, parang walang ina na namamalagi talaga doon. Walang paki alam si Liza sa mga nagdadaldal nitong kapit bahay dahil wala naman itong maitutulong sa kaniya. Subalit ang ganitong ina ba ay dapat tularan hindi man lamang siya magpapahalaga sa kanyang sarili at asawa na naghahanap buhay na nilulustay lamang niya sa walang mga kuwentang bagay. Katulad na lamang ng mga pangangailangan ng lalake nito mga damit, pagtustos sa bisyo nito ang casino,inom,at madami pang bagay. Kitang kita naman na bata at magandang lalake ang kasama palagi ni Liza kung kayat hindi maalis ditto na hindi gastusan

dahil baka iwan siya nito alam ni Liza na mali ang gingawa niya ngunit kailangan

din niya ng kalingang isang tao na dapat ibinibigay ng kanyang asawa. Subalit

hindi magtatagal ay malalaman din ng asawa ni Liza ang mga kalokohan niya

dahil walang lihim na hindi nabubunyag. Kahit malayo si Andrew ay may mga

nakapaligid naman kay Liza na mga kamag-anak at kasama ni Andrew sa trabaho na malimit umuwi sa kanilang lugar. Isang araw ay may nag text kaniyaAndrew may ginagawa nga daw kabalabalan ang asawa niya at pinababayaan ang mga anak nito. Hindi matanggap ni Andrew ang pangyayari na iyon. At ang pabayaan ang kanyang mga anak ng asawa niya. Hindi naman agad ito nagpahalata sa mga anak niya na alam na niya ang gingawa ng kanilang ina. At gusto niya ay sigurado ang lahat ng ditalye para sa kanayang pagbabalik ay Makita nito sa akto na pinagtataksilan siya ng kanyang asawa. Biglang umuwi si Andrew sa Pilipinas ng wala sa oras. Nagulat siya sa kanilang bahay napakagulo puro kalat at wala ang kanyang asawa na pinagkakatiwalaan. Walang nakakaalam sa pagdating niyang iyon. Nakita siya ng mga anak nito na nais niya supresahin silang lahat, ngunit siya pala ang na supresa sa panahong iyon. Gabi ay umuwi ang kanyang asawa at kasama ang lalake nito. Halos hindi na gabi noon dahil pasadong alas dos na ng umaga. Nagsalita si Andrew ganito nab a ang uwi ng matinong ina ng tahanan. Nagulat si Liza na nandoon ang asawa niya. Hindi siya nakapag salita. Halos gusting patayin ni Andrew ang lalakeng kasama ni Liza kumuha ito ng itak. Sa sobrang takot naman ng lalake ay tumakbo siya papalabas nagkakagulo ang amg-asawa. Sinisi ni Andrew si Liza ano ang kasalanan ko para ako ay ganituhin mo wika ni Andrew. Napakasakit ang ginawa moe Liza sa kanyanapagbuhatan tuloy nito si Liza ng kamay. At pinagsasalitaan ng mga hindi magagandang salita. Sa dami ng hirap na ginawa niya ay ganito pa ang ginagawa ng asawa niya sa kanya. Masama rin pala ang sobrang bait at pagtitiwala na kanyang ibinibigay. Dahil sa pagwawalang bahala ni Andrew ay hindi niya namalayan na masama na ang pinatutungunhan nito. Ang mga anak ni Andrew ang nagkakaroon ng matinding problema dahil mas naaapektuhan sila ng kanilang mga magulang. Pinapalayas ni Andrew ang kanyang asawa na kahit ano ay walang dala na mula sa bahay. Ang tanging sout lamang na damit ang dala nito. Pumunta si Liza sa kabet nitong lalake ngunit dahil alam ng lalake niya na wala na mahuhuthot nap era ditto ay hindi niya tinanggap si Liza. Tanging pera lamang pala ang habol ng lalake ni Liza nalulungkot si Liza at nagsisi pero mukhang huli na ang lahat, at hindi na siya mapapatawad ng kanyang asawa sa kanyang pagkakamaling nagawa. Ang tanging tao na akala niya ay makakatulong sa kanya ay hinayaan siya at pinabayaan matapos kuhain ang lahat ng sustento ng dati niyang asawa. Ang pagsisi ni Liza ay nasa huli ang lahat ay na wala ang pamilya na inaalagaan niya at ang mga anak niya na hindi na rin siya tinuturing na ina. Ikinamumuhi na siya ngayon ng lahat ng anak niya dahil sa pagputol ng sustentolamang naman ang tanging dahilan ng anak ni Liza kung kaya hindi siya magawang isumbong sa kanilang ama noon. Subalit matapos malaman ni Andrew ang lahat tungkol sa mga pinaggagawa ni Liza ay kinalimutan na ng mga bata na may ina sila. Naging palaboy si Liza halos mabaliw ito dahil wala kahit sino ang nais tumulong ditto. Dahil sa pagiging masama niya araw-araw. Malayong malayo sa dating nakagisnan ni Liza walasiyang anak ng mga magulang niya. Ang pagkakamali ni Liza ay hindi ito na kapagtago ng pera para sa kanyang sarili dahil hindi niya akalain na mawawala pa ang lahat ng nakasanayan niya. Dumadalaw parin araw-araw si Liza sa dati nilang bahay pero hindi ito nagpapakita sa mga anak niya, sa kadahilanang nahihiya siya at walang mukhang maihaharap sa mga ito ang anak nitong bunso na napabayaan niya at ang hindi pagpahalag sa mga iba pa niyang anak. Lumilipas ang mga araw gumaganda ang buhay ni Andrew samantalang si Liza ay kabaliktaran ang mga dating problema ni Andrew ay nawawala na namumuhay ang mga anak kasama siya ng tahimik. Subalit kahit na may mga nagagawang pagkakamali paminsan minsan ay naayos naman ni Andrew agad. Pabalik si Andrew sa Saudi at umuuwi tuwing ika anim na buwan para Makita at makasama ang mga mahal niyang anak. Masaya na si Andrew sa mga bagay na nangyayari sa kanya ang mahalaga sa kanya ay ayos na ang kanyang apat na anak. Masama ang loob man niAndrew sa kanyang asawa dati ay hindi na nito inisip ang lahat ng iyon.Gusto ni Andrew ay ang magkapagbago sa paraan na alam niyang tama.Ayaw na niya na magkamali pang muli dahil ang minsang pagkamali niya ay nakapagbigay ng isang leksyon na dapat niyang itatak sa kanyang isip.At hindi dapat niyang kalimutan ang mga ito. Ang mga liksyon na Natutunan niya na wag ng magtiwala ng husto sa kahit sinong tao.Kahit na malapit siya sa iyo ang mga tao ay mapagsamantala kung hindi mokikilalanin sila ng husto. Isang araw habang naglalakad si Andrew kasama ang bunso nitong anak ay nakasalubong nito si Susi ang kababata niyasila ay bata pa. Hindi nito nakilala dahil sa napaka ganda nito at amg laki ngpinagbago sa mga nakaraang taon. Kumain sila sa labas kasama ang anak niAndrew natawa si Andrew dahil matagal na pagkakataon din sila hindi nagkitatapos sa hindi ina-asahan ay nagkita sila at nakapag-usap ng mga bagay bagay.Si Susi pala ay balo na asawa at may isang anak nawala ang asawa niyamataposniyang manganak namatay ito sa isang ingkwento sa kalsada. napagkamalan na isa sa mga holdaper na hinhabol ng mga pulis. Umiyak si Susi dahil muli niyang naalala ang mga araw na mangyari ang aksidente nga iyon. Itinataguyod bi Susi ang kanyang anak na mag-isa lamang. Hindi niyakasama ang anak niya kasi naghahanap ito ng trabaho dahil nagsara ang pinag-tratrabahuhan nito nitong nakaraang buwan. Gusting gusto na nga nito makahanap ng trabaho dahil sa malapit ng pumasok sa skuwelahan ang kanyang anak. Kaya umisip si Andrew para makakuha itong trabaho.Nasabi ng anak ni Andrew na walang maghahatif sa kanya kaya gusto niya muna siya muna ang maghatid at mag alaga ditto pang samantala habang wala pa siyang nahahanap na trabaho. Pumayag naman si Susi dahil wala na rin silang mapagkunan ng pagkain sa pang araw araw.Ikinatuwa naman ni Andrew ang bagay na iyon. Ito na ang simula ng pag-Kakamabutihang ng loob ng dalawa sa bawat isa. Mapapalagay din ang loob ni Andrewkapag siya ay umaalis ng bahay at nagtratrabaho sa ibang bansa Matapos ang usapang iyon ay itinuloy na nila ang pagkain nila at patuloy sa mga pagkukuwento sa mga bagay bagay. Kinabukasan ay agad nagsimula si Susisubalit nagtataka ito dahil wala ang asawa ni Andrew sa bahay na iyon. Mga bata at anak ni Andrew at ilang mga Kasamanbahay lamang ang nandoon ay namamalagi. Hindi pa kasi alam ni Susi ang mga bagay bagay ba tungkol sa buhay ni Andrew at hindi niya nais ungkatin sa kanya. Ngunit hindi naman maitatago ang lahat ng lihim sa byahay na iyon dahil matagal din siyang mamalagi sa kanyang trabaho. At hindi nga nagtagal ay nalaman ni Susi ang mga kadahilanan kung bakit wala ang asawa ni Andrew, at bakit malungkot ang buhay nito kahit nasa kanya na ang lahat ng yaman at nais ng isang tao na magagawa sa buhay. Lahat ng gusto ay makukuha nawakan na palang magtiwala itong si Andrew at ayaw na nitong muling magmahal pa para sa kanya tama nang kasama ang anak niya. Ginagampanan ni Susi ang mga tungkulin na lang niya sa pamamalagi sa bahay ni Andrew. Malaki ang pinagbago ng bunso ni Andrew ang mga marka nito ay nagsitaasan. At nakasali pa sa mga batang may honor ito ay dahil kay Susi na matiyagang nag-aalaga at nagtuturo sa\kay Albert na anak ni Andrew. Masaya naman si Andrew sa mga resulta ng pag-aaral ng kanyang anak. Hindi tuloy naghahanap si Susi ng trabaho namalagi nalang ito doon sa bahay ni Albert. Isang gabi umuwi si Andrew na galing sa trabaho lasing ito at hindi na niya makaya ang kanyang sarili si Susi na lang ang gising ng gabing iyon dahil nag-patulog siya ng anak niyang maliit nang mamalayan niya na dumating si Andrew ay pinagbuksan niya ito ng pintuan. Binuhat niya at inaalalayan papunta sa higaan nito pinunasan niya ito at pinalitan ng damit dahil puro suka ang kasauotan nito. Habang pinupunasan ni Susi si Andrew ay bigla itong hinalikan ni Andrew at naganap ang hindi nila ina-asahan. Matapos ang gabing iyon nagpakalayo layo ngunit hindi hinayaan ni Andrew na mawala itong si Susi. Hinanap niya ito at pinuntahan ang mga kamag-anak nito. Hanggang isang araw ay nagtagpo din ang mga landas ng dalawa. Nagpaliwanag si Susi na hindi dapat nangyari ang pagkakamaling nagawa nila noong araw na iyon. Subalit iba ang pananaw ni Andrew hindi mali para sa kanya iyon dahil ginusto niya iyon dahil mahal niya si Susi mula ng dumating ito sa buhay niya. Hindi makapaniwala si Susi sa kanyang narinig ninais nitong kurutin siya, dahil mukahang nanaginip siya at ang buong paligid niya ay tumigil pero ang tibok ng puso niya ay bumibilis ang tibok at hindi niya alam kung paano ito papahinain. Natuto na si Andrew na muling magamahal at ipaubaya ang kanyang puso para sa mahal niyang si Susi. Boto naman ang mga anak ni Andrew kay Susi na maging pangalawang nilang ina. Dahil mabait ito at mapag arugang babae at maaring mapagkakatiwalaan sa kahit anong oras. At alam nila na hindi papabayaan ni Susi ang kanilang ama mamahalin at aalagaan nito tulad ng pag aalaga ng matagal ng nais ng kanilang ama. Nagging magkasintahan sila Susi at Andrew, ngunit hindi nagtagal ay pinakasalan niya ito. Minabuti ni Andrew na pakasalan ito dahil wala na naman siyang asawa. Hindi nalulungkot si Andrew kahit na palagi siya umaalis mat nagtutungo sa kanyang trabaho. Hindi nagtagal ay isa isa niyang kinuha ang lahat ng anak niya at asawa na si Susi at doon na nanirahan sa Saudi ang pangarap ni Andrew na hindi na nagkaroon ng mga magagandang trabaho ang kanyang mga anak doon at nakapamilya na rin sila. Mas naunawaan ng mga anak nito na mahirap ang buong pamilya na mabuo ng matiwasay at walang problema. Natuto sila sa mga karanasan nila na nangyari sa kanilang mga magulang hindi nila ninais na matulad ditto ang lahat kasi masayang mabuhay ng buo ang pamilya. Kahit may mga problema ay hindi kailangan malayo sa isa’t-isa dahil agad din naman itong malulutas. Bakit nga ba hindi mawala ang problema sa tao, dahil kasama na ito sa buhay natin tulad nilaAndrew puro problema pero sa bandang huli ay nagiging masaya.Palagingnamamasyal sila Andrew at pamilya niya tuwing lingo na hindidati nila nagagawa kumain sa labasat nagkaroon ng banding sila sa bawatisa.Napag kukuwentuhan ang mga bagay bagay nagiging close ang bawat isa. Katulad na lamang ng mga apo ni Andrew na dumadami na at mas lumalaki ang kanilang ang kanilang pamailya. Mas ninais na niya sa ganitong paraan sila mabuhay dahil hindi na masasayang ang mga oras para sila ay magkasama palagi. Ang problema ay malulutas sa pamamagitan ng pagtutulungan at pag-uunawaan. Akala nia Andrew ay tapos na ang lahat ng problema niya subalit hindi pa pala hindi niya akalain na may darating pa pala. Ipinganak ng isang anak nito na babae ang kanyang isang apo. Kulang sa buwan ang bata maliit ito at may sakit pa sa puso kailangan iwanan ito sa ospital ng sa gaoon ay mapanagalaang manuti at masubaybayan ang bawat oras dahil delikado ang bawat minute para sa bata. Tinapal ng doctor na hindi maganda ang lagay ng apo ni Andrew dahil sa masama ang bawat saglit ditto. Kung anu ano ang mga kinabit sa katawan upang hindi ito mawala o mapahamak. Oras oras din ang pag monitor nito sa kanyang pagtanggap ng mga gamot. Awang awa di Andrew sa bagong apo dahil napaka bata pa nito para mamakaranas ng mga ganitong karamdaman nakakalungkot na isipi na isang anghel ang naghihirap sa matinding karamdaman. Ginawa ni Andrew ang lahat ng bagay upang gumaling ka-agad agad ang apo nito. Tanging panalangin ang pinanghahakan ng buong pamilya ni Andrew nagdasal sila at humuhingi ng gabay sa poong may kapal. Umaasa siya namagagamot at gagaling ang apo. Dahil sa pananalig nila Andrew sa poong may kapal ay sa awa ng diyos ay gumaling ang apo nito at nawala ang sakit hindi alam ng doctor kung ano talaga ang nangyari. Ngunit ang alam nila ay may hinmalang naganap sa bata